Op zaterdag 13 mei ben ik vertrokken naar Indonesia. Daar kwam ik op zondag de 14de aan. Pak Dedy de chauffeur stond me op te wachten en bracht me naar het Ibis Hotel Kemayoran.
De volgende dag kwam hij me ophalen om naar Depok te gaan, maar ook een paar leden van Kroncong Jaya Buana wilden mee.
Een doos met etenswaren gekocht maar toen we bij het nieuwe huisje van oma Helling kwamen bleek dat zij op bezoek was bij familie aan de andere kant van Jakarta. Wel haar huisje bekeken en haar nieuwe bed en kast. De doos met etenswaren aan haar kleindochter overhandigd.
Daarna naar Jakarta terug om Cara Oliveiro de Fretes te bezoeken.
Ze was erg blij om mij weer te zien. Het huis ziet er redelijk goed opgeknapt uit. Cara krijgt het steeds moeilijker om op een hurktoilet te gaan. Ze wilde dus graag een Europees zit-toilet. Verder hebben we een financiele bijdrage gegeven voor een algehele check-up in het ziekenhuis.
De volgende dag zijn we naar Bandung vertrokken. Wat een vreselijke rit. Ondanks de tolweg hebben we er toch 5 uur over gedaan om er te komen. Dedy nam afscheid en de andere chauffeur Aldy stond op me te wachten om naar Banjaran te gaan waar de twee zusjes van Vonno wonen. Wéér twee uur in de auto om er te komen.
Voor Marcella hebben we veel medicijnen meegenomen en natuurlijk kregen zij en haar zus Margaretha een doos levensmiddelen.
Achteraf was ik wel blij dat ik meteen naar hen ben toegegaan, want de daarop volgende dagen waren heel erg druk. Het verkeer in Bandung is een ramp. Alleen maar opstoppingen.
De volgende dag naar de fam. Benninger, wilde even alles checken voordat de filmploeg van Max Maakt Mogelijk zou komen en hen op het hart drukken dat ze thuis moesten zijn. Ook zij kregen een voedselpakket.
Toen naar Pieter Wattimena. Een van zijn zonen die inmiddels is verhuisd had de tv meegenomen. Het gas was op en er ontbrak een kledingkast . Dat hebben we aangeschaft. Hij is echt dolgelukkig met zijn tv.
Daarna naar Johnny Paparang-Jurg. In het verleden hebben wij zijn moeder oma Jurg altijd gesteund. Zijn uitkering via het ANMF is blijkbaar plotseling gestopt, dus hij heeft geen enkele hulp meer en woont nog steeds in hetzelfde krot. Johnny is twee dagen in de week vuilnisman.
Foto van het huisje en helemaal rechts zijn moeder
Ook zij kregen een voedselpakket en een donatie van 200.000 rp ( is 14 euro) Wij zouden echter terugkomen met de crew van Max Maakt Mogelijk.
De volgende dag naar mw Els Brail. Zij was inmiddels op de hoogte gesteld dat zij geen toestemming krijgt om voorgoed naar Nederland te komen. Maar Jan Slagter van Omroep Max had haar een vakantie aangeboden voor 3 weken, zodat zij alles kon bekijken in Nederland.
Alle kosten zouden voor de omroep zijn. Tot mijn grote verbazing kwam Els Brail met twee mailtjes op de proppen die door twee Amerikaanse Indo’s aan haar waren gestuurd. Een zekere Ronny die ook voor het blad de Indo schrijft had haar laten weten dat ze moest proberen onder te duiken in Nederland, en ook mensen Margie En Kees schreven, dat als ze eenmaal in Nederland was moest weigeren om terug te gaan naar Indonesia, want zo schrijven zij…de brutalen hebben de halve wereld!!
Dat Omroep Max en ook ik in moeilijkheden zouden komen als Els Brail onderduikt,daar wordt volledig aan voorbij gegaan. Ronny liet weten dat ze bij familie moest gaan wonen.
Els heeft ons copieen van deze mails gegeven, die zijn nu ook in het bezit van Jan Slagter, directeur van Omroep Max en mij.
We hebben een ander huis voor Els Brail gezocht. Dat wilde ze zelf ook. En met ingang van half juni zou Els kunnen verhuizen. Maar het verhaal is nog niet ten einde.
Al met al een behoorlijke tijd daar doorgebracht om haar met klem te verzoeken niet als illigaal in Nederland onder te duiken. Wat een raar advies is dit aan een 80-jarige vrouw.
We kregen telefoon van Marcella van Vonno. Zij wilde toch weer graag terug bij haar dochter in Cimahi gaan wonen en niet meer als buurvrouw bij haar zus Margaretha. Ze voelde zich ondergesneeuwd door haar zus. Afspraak gemaakt om de volgende dag naar Cimahi te gaan om met de huisbaas te praten. De huur, dat tot nu toe werd betaald door het ANMF zou ophouden in december, en waarschijnlijk niet meer worden voortgezet liet de huisbaas weten.
Als laatste die dag naar mw.Winny Wilten de Fretes. Prachtig mooi huisje heeft zij gekregen van Max Maakt Mogelijk. Zij had nog wel een lekkage gehad omdat er heel veel regen en wind is geweest waardoor het dak lek raakte. Maar inmiddels is dat ook weer opgelost en woont zij blij in haar nieuwe huis.
Een bijpassend Delfstblauw bordje aan de muur, hoe toepasselijk!!
De volgende dag naar Cimahi waar we een afspraak hadden met Marcella en de huurbaas.
Inmiddels hebben we gehoord dat de huur wel wat verhoogd zou worden en dat we voor 3 jaar de huur moesten voldoen. als tegen prestatie zal de huurbaas het huis wat opknappen.
Marcella liet weten dat ze erg opgelucht is dat ze straks weer terug kan gaan.
De volgende dag , al heel vroeg vertrok mijn vliegtuig naar Surabaya waar ik de filmcrew van Max Maakt Mogelijk zou ontmoeten en natuurlijk onze vertegenwoordiger daar Yan Ferdinandus.
Yan en ik hebben alles doorgenomen wat er op stapel staat in de toekomst, want ook in Surabaya zijn nog veel achtergebleven Indische ouderen die geen hulp krijgen, evenals in Malang.
De crew ontmoet en de volgende ochtend meteen op pad om te filmen.
Eerst naar Herman de Pauw, zo’n verschrikkelijk lieve man die nog oud Nederlandse liedjes zingt.
Van zo’n man kun je alleen maar houden. Zo blij met kaas.
Toen naar Winny Massius en Jacobus Grengan die met zijn dochter Monica woont.
Toen zat de tijd er al weer op en moesten we terugvliegen naar Bandung.
Terug in Bandung alles weer van voren af aan. Een kleine indruk:
Als laatste met de crew samen een interview met Els Brail. Jan Slagter heeft haar nogmaals voor 3 weken vakantie in Nederland uitgenodigd . Maar ze moest met haar hand op haar hart beloven dat ze geen pogingen zou doen om onder te duiken.
Ook zei hij dat ze daarna gewoon terug moet naar Indonesia. Zij gaf daar nog geen antwoord op. Ze zou het mij laten weten als ze die 3 weken vakantie aan zou nemen.
De crew was echter net weg, en toen zei Els Brail dat ze toch naar Nederland zou komen en bij haar familie onderdak zou vragen. Ze wilde helemaal niets van Nederland zien. Alleen haar familie wilde ze ontmoeten. Toen opperde ik dat het misschien beter zou zijn als de familie naar Indonesia zouden komen, als het puur om het ontmoeten gaat. Maar dat wilde ze niet.
Wat bij mij het vermoeden gaf dat ze toch illegaal daar zou proberen onder te duiken.
Enfin de laatste dag ben ik bij Stella Smith langs gegaan. Zij had inmiddels een ander bed gekregen, maar een kast, zitplaatsen, ventilator en koelkast ontbraken. Die is de chauffeur Aldy met haar man gaan kopen. Ondertussen paste ik op Stella. Beetje wrang dat op dat moment op de tv die aanstond beelden werden uitgezonden waar Nederlandse militairen hele kampungs plat brandden. Stella kan niet meer lopen, kruipt over de grond en kan ook niet meer praten.
Haar benen zijn helemaal kapot van het kruipen over de vloer.
Opeens begon ze vreselijk te huilen en riep steeds de naam van mw Alice Rotinsulu,
De vroegere vertegenwoordigster van het ANMF die helaas is overleden.
We hebben buiten ook een doos levensmiddelen ,voor 3 weken pampers gebracht. Dat zal nu elke maand bij haar worden bezorgd door onze Aldy.
Want haar man kan niet werken als de kinderen niet thuis zijn. Stella mag beslist niet alleen blijven
De volgende dag ben ik terug gegaan naar Jakarta. Ik had gehoopt Cara Oliveiro nog te treffen maar zij nam de telefoon niet op.
Op zaterdag 27 mei was ik weer thuis. De tijd was te kort om nog andere mensen op te zoeken. En dat spijt me heel erg, maar het was dit keer echt een overvolle agenda.
Als laatste kan ik u allen berichten dat Els Brail inmiddels weer heeft laten weten aan mij dat ze in Nederland ook de hulp van Pelita wilde inschakelen om daar te kunnen blijven. De brutalen hebben toch de halve wereld, nietwaar!! Daar houdt ze zich aan vast, aan de woorden van de Amerikaanse Indo’s. Ik heb gemeend om haar twee nichten te moeten inlichten, die eerst heel enthousiast reageerden over haar komst en haar best wilde opnemen in hun huis voor 3 weken. Zij hebben de mailtjes uit Amerika ook gekregen van mij. Zij hebben zich nu totaal terug getrokken. Niemand wil zich graag branden aan het helpen onderduiken van een 80-jarige vrouw.
Deze mensen die de brieven hebben geschreven kunnen trots zijn op zichzelf, ze hebben haar op een totaal verkeerd been gezet en eigenlijk een heleboel voor haar verziekt. Want het is nog maar de vraag of zij nu nog naar Nederland kan komen. Of we moeten haar 24 uur per dag bewaken.
Met warme groet,
Francine Tammeling